Microsoft Exchange Server Life Cycle , Microsoft Exchange Server End of Support yada Microsoft Exchange Server End of Life teriminin çatısıdır. Microsoft Exchange Server, neredeyse diğer bütün Microsoft ürünleri gibi bir yaşam döngüsüne sahip olmakta ve bu yaşam döngüsü içinde yeni özellikler, hata ve güvenlik düzeltmeleri sunmakta ve bu sunulan hizmet de bir destek ve yaşam döngüsüne sahip olmaktadır.
Microsoft Exchange Server Life Cycle makalesi içinde aşağıdaki bilgilere sahip olacaksınız.
1. Microsoft Exchange Server End of Life Nedir?
Microsoft Exchange Server piyasaya sürüldüğü zaman bir yaşam döngüsüne sahiptir ve bu yaşam döngüsü de ilk piyasaya sürüldüğü tarihten sonra 10 yıl sürer. Bu süre içinde her bir çatı ürün yani Microsoft Exchange Server 2013, Exchange Server 2016, Exchange Server 2019 için düzenli olarak güncelleme ve iyileştirme paketleri olmaktadır.
Exchange Server Cumulative Update Pach Management
Bu paketler Microsoft Exchange Server Cumulative Update ve Microsoft Exchange Server Security Update olarak isimlendirilir ve belirli bir döngüde yayınlanır.
Exchange Server 2019 Build Numbers
Her bir çatı ürün yukarıda ki çatı ürün olarak Microsoft Exchange Server 2019 paylaşılmıştır ve yaşam döngüsü için de düzenli olarak Exchange Server CU ve Exchange Server SU ile iyileştirme, hata onarım ve güvenlik açıkları kapatılmıştır.
Microsoft Exchange Server End of Life Nedir sorusunun cevabı ise ürün piyasaya ilk çıktıktan 10 yıl sonra bu paketlerin artık yayınlanmayacağı anlamına gelmektedir. Bu süre dolmadan Microsoft Exchange Server sürümünüzü daha güncel bir sürüme yükseltmeniz Microsoft Exchange Server Upgrade Projesi yapmanız önerilmektedir ve bu bölümü bu makalenin son başlığı olan Microsoft Exchange Server coexistence scenarios bölümünde detaylandırdık.
2. Microsoft Exchange Server End of Support Nedir?
Microsoft Exchange Server, neredeyse diğer bütün Microsoft ürünleri gibi bir yaşam döngüsüne sahip olmakta ve bu yaşam döngüsü içinde yeni özellikler, hata ve güvenlik düzeltmeleri sunmakta ve bu sunulan hizmet de bir destek ve yaşam döngüsüne sahip olmakta.
Bu destek döngüsü de ürünün ilk piyasaya sürüldüğü tarihten sonra 10 yıl sürer ve yaşam döngüsünün bitmesi ile birlikte destek süresi de son bulur. Microsoft Exchange server desteğinin de sonu olarak bilinir.
Microsoft Exchange Server End of Support
Destek süresi, yaşam süresi gibi keskin değildir ve bütün Microsoft Exchange Müşterileri için Active Support ve Security Support olmak üzere iki ana başlığı bulunmaktadır.
Microsoft Exchange Server Active Support, ürünün ilk çıkış tarihi referans alınır üzerine 10 sene eklenir ve bitiş tarihinde ki güncel durumlara bağlı olarak destek süresi değişebilir. Yani bir ürün 10 Yıl süresi tamamlandığı zaman hemen bitmez. Ürünün, aktif kullanım durumuna bağlı olarak destek süresi belirli bir süre daha uzatılabilir.
Microsoft Exchange Server Security Support ise ürünün bitiş tarihinde güncel kullanım durumu ve güncel açık durumuna, güvenlik zafiyetlerine bakılarak karar verilir ve belirli bir süre daha ek uzatma alabilir.
3. Microsoft Exchange Server Active Support ve Microsoft Exchange Server Security Support
Microsoft Exchange Server Active Support ve Microsoft Exchange Server Security Support farkını anlamak için her bir ürün özelinde ayrı-ayrı ve o günün şartlarına bağlı olarak inceleme yapmamız gerekmekte.
Yakın Geçmişte olan Microsoft Exchange Server 2007, Microsoft Exchange server 2010 için o zamanın şartlarında neler olduğu, neler yaşandı aşağıda paylaşıyorum ve Nisan 20023 tarihinde bitecek olan Exchange Server 2013 için bizleri neler beklediğini ön görebiliriz.
3.1 Microsoft Exchange Server 2007 End Of Support
Microsoft Exchange Server 2007 ‘i inceleyelim. Bildiğiniz gibi Microsoft Exchange Server 2007, 11 Nisan 2017’de destek ve yaşam döngüsünün sonuna gelmişti fakat bu tarih de Microsoft Exchange Server Active Support ve Microsoft Exchange Server Security Support ‘un da uzatılmış bir tarihiydi.
Bu uzatmanın nedenleri neydi şimdi onları hatırlayalım.
Exchange Server 2007 Build Number Distribution
Dünya üzerinde kullanıldığı tahmin edilen yaklaşık 6 Bin Adet Microsoft Exchange server 2007 bulunmakta ve işin daha kötü tarafı bu Microsoft Exchange server 2007 ‘lerin büyük bir oranı en son 2010 Senesinde yayınlanan Exchange Server 2007 SP sürümüne sahip durumda.
#remote code execution etiketi ile Microsoft Exchange Server üzerinde tespit edilen güvenlik açıklarını, satın almış olduğumuz güvenlik risklerini ve bu güvenlik risklerinden nasıl kurtulabileceğimizi paylaşmıştık.
2020 senesi Dünya için yeni düzenin başlamış olduğu bir sene oldu ve bu sene içinde bir çok kuruluş çalışma şekillerini değiştirdi ve uzak ofis çalışma modelini tercih etti. Dünya üzerinde ki ortalama brute-force RDP attacks sayısı günlük 100.000 ile 150.000 arasında değişmekte ve Koronavirus nedeniyle uzaktan çalışma şekli de artış gösterdiği için Covid19 Pandemi döneminde bu sayı günlük ortalama bir milyon‘a yükseldi.
Saldırganlar bu yeni dönemde, mevcut sistemler üzerinde zafiyetler aramakta ve tespit ettikleri açık üzerinden de saldırılarını gerçekleştirmekte. Microsoft Exchange Server ürün grubu 2020 Senesi için de Rutin olarak her 3 ay da bir yayınlamış oldukları Microsoft Exchange Server Cumulative Update Paketlerine ek olarak iki farklı yüksek öncelikli güvenlik açığını da duyurdu ve Microsoft Exchange Server üzerinde bulunan bu açıkların kapatılmasını önerdi.
Microsoft Exchange Server Kimlik Avı başlıklı makalemiz de bu güvenlik açıklarını ve dünya üzerinde bulunan Microsoft Exchange Server durumunu paylaşmıştık. CVE-2020-16875 ve CVE-2020-0688 kodları ile yayınlanan bu yük sek öncelikli güvenlik açıklarını hızlı bir şekilde yüklemenizi önermekteyiz.
ve unutmayalım, bu güvenlik açıkları Destek süresi içinde bulunan ve yaşam döngüsünü henüz tamamlamamış ürünler için kapatılmakta. Exchange Server 2007 gibi yaşam süresi tamamlanmış ürünler bu ve benzeri güvenlik açıkları ile yaşamaya devam etmektedir.
3.2 Microsoft Exchange Server 2010 End Of Life and End Of Support
Microsoft Exchange Server 2010 planlanan destek süresi 14 Ocak 2020 Tarihinde bitecekti. Fakat Microsoft ‘un yapmış olduğu güncelleme sonrasında Exchange Server 2010 Destek süresi 13 Ekim 2020 Tarihinde kadar genişletti ve Microsoft Extending End of Support for Exchange Server 2010 to October 13th, 2020 duyurusundan sonra da 11 Şubat 2020 tarihinde Update Rollup 30 for Exchange Server 2010 SP3 güncelleştirmesi yayınladı.
Exchange Server build numbers and release dates sayfasını kontrol ederseniz eğer diğer Exchange Server sürümleri için planlamış olduğu güvenlik yamalarını, kalite güncelleştirmelerini ve güvenlik açıklarını kapatırken, destek süresi için sadece Microsoft Exchange Server 2010 Update Rollup 30 ‘u çıkarttı.
Exchange Server 2010 Build Number Distribution
Dünya üzerinde kullanıldığı tahmin edilen yaklaşık 40 Bin Adet Microsoft Exchange server 2010 bulunmakta. Exchange Server 2007 sayısını gördükten sonra Microsoft Exchange Server 2010 Kullanım sayısı Exchange Server 2017 ‘e göre biraz daha iyi ve güncel durumda. Bunun nedeni, Microsoft Exchange Server 2010 üzerinde yapılan bakım, güncelleştirme ve güvenlik açığı kapatma işlemlerinin Exchange Server 2007 ‘e göre daha kolay olmasından kaynaklı olduğunu yada daha güncel bir sürüm olduğunu düşünebiliriz.
Microsoft Exchange Server bakım, güncelleştirme ve güvenlik açıklarını kapatma işlemlerinin niçin daha kolay yapıldığını anlamak için Exchange Server Role Konsolidasyon Süreci başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.
4. Microsoft Exchange Server Desktek Süresi Bitince ne olacak ?
Microsoft Exchange server destek süresi bittiği zaman yani Microsoft Exchange Server Active Support ve Microsoft Exchange Server Security Support süreleri de bittiği zaman ürün End Of Life olmaktadır.
Biz buna Microsoft Exchange server end of life demekte ve artık ürün için hiç bir güncelleme, güvenlik açığı kapatma, iyileştirme yamasının yayınlanması ve özellikle destek işlemlerinin artık verilmeyeceğini anlamaktayız.
Bir problem olursa, bir zafiyet varsa yada ek bir iyileştirme talebimiz varsa Microsoft bu taleplerimizden sorumlu değildir. En son yüklenen Cumulative Update ve Security Update yada Rollup Update paketinin kapatmadığı bir zafiyet yada bir hatadan Microsoft sorumlu değildir.
Bizler yaşam süresi biten ve destek süresi biten bir Microsoft Exchange server üzerine sadece ama sadece en son Cumulative Update ve Security Update yada Rollup Update paketlerini yükleyebiliriz ve bu paketler ihtiyaçlarımızı karşılamazsa ve ürünü bir üst sürüme yükseltmediğimiz sürece bu hatalar ile yaşarız.
Microsoft Exchange Server yaşam döngüsü tipik olarak, ürünün ilk piyasaya sürüldüğü tarihten itibaren 10 yıl sürer ve bu yaşam döngüsünün sonu, ürünün desteğinin sonu olarak bilinir. Özet ile karşılaşacak olduğumuz durumlar
- Microsoft, oluşabilecek sorunlar için teknik destek vermeyecek.
- Keşfedilen ve sunucunun kararlılığını ve kullanılabilirliğini etkileyebilecek sorunlar için hata düzeltmeleri yayınlanmayacak.
- Keşfedilen ve sunucuyu güvenlik ihlallerine açık hale gelecek ve güvenlik açıkları için güvenlik düzeltmeleri yayınlanmayacak.
- Saat dilimi güncellemeleri yapılmayacak.
Microsoft Exchange Server yaşam ve destek süresi sonunda sadece çalışmaya devam edecek ve yukarıda listelenen talepler yapılmayacaktır.
5. Microsoft Exchange Server Coexistence Scenarios
Microsoft Exchange Server sesktek süresi bitmeden ne yapmalıyız sorusunun cevabı Microsoft Exchange Server Coexistence Scenarios bölümünde cevaplanmaktadır ve kısa cevap da mümkün olan en kısa sürede Microsoft Exchange Server Upgrade Projesine başlamanızdır.
end of support for Exchange Server 2010
Microsoft Exchange Server Upgrade Projesi için birden fazla seçenek bulunmaktadır ve yukarıda paylaşmış olduğum ekran görüntüsü de Microsoft Exchange Server 2010 için paylaşılmıştır.
- Microsoft Exchange Server 2010 ‘dan Microsoft Exchange Server 2013 / 2016 sürümlerine geçiş yapabilirsiniz.
- Microsoft Exchange Server 2010 ‘dan Exchange Server 2019 ‘a direk geçiş bulunmamaktadır. Exchange Server 2016 ‘a geçiş yaptıktan sonra en güncel sürüm olan Microsoft Exchange server 2019 mimarisine geçiş yapabilirsiniz.
- Microsoft Exchange Server 2016 Mimarisine geçiş yaptıktan sonra Exchange Online olarak bilinen Office 365 Mimarisine Office 365 Hybrid Migration projesi ile geçiş yapabilirsiniz yada Office 365 Hybrid mimarisini tercih edebilirsiniz.
- Hosted Exchange (PaaS) platformuna geçiş yapabilirsiniz.
coexistence scenarios for Microsoft Exchange Server 2019
Yukarıda paylaşmış olduğum coexistence scenarios yani birlikte çalışma senaryosu da Microsoft Exchange Server 2019 için paylaşılmıştır.
Microsoft Exchange Server 2010 ‘dan Exchange Server 2019 ‘a yükseltme işlemini yapamayız. Bir önce ki resimde bunu sizlerle paylaşmıştım ve Microsoft Exchange Server 2010 yaşam süresi içinde değil ve destek de verilmemektedir.
11 Nisan 2023 tarihinde yaşam süresi dolacak olan Microsoft Exchange Server 2013 için ne yapabiliriz. Öncelikle Mevcut Microsoft Exchange Server 2013 Sunucuları en az Cumulative Update 21 sürümüne yükseltilmeli ve sonrasında Microsoft Exchange Server 2019 sürümü ile birlikte çalışma yani coexistence scenarios için hazırlanmalıdır.
coexistence scenarios için hazırlanan Microsoft Exhange Server 2013 bu paket sonrasında yaşam süresi içinde olan ve desteklenen sürümler Microsoft Exchange Server 2016 yada Microsoft Exchange Server 2019 sürümlerine yükseltilebilmektedir.
Microsoft Exchange server 2013 ‘ü yeni sürümlere yükselttikten sonra yani Microsoft Exchange Server Upgrade projesi tamamlandıktan sonra Exchange Online olarak bilinen Office 365 Mimarisine Office 365 Hybrid Migration projesi ile geçiş yapabilirsiniz yada Office 365 Hybrid mimarisini tercih edebilirsiniz.
11 Nisan 2023 tarihinden önce Exchange Server Upgrade yada Exchange Server Migration Projesi yapmanızı, planlamanızı önermekteyiz.
